Η ύφεση στην οποία βυθίστηκε η οικονομία το 2015 λόγω της καταστροφικής διαχείρισης της διαπραγμάτευσης από την κυβέρνηση που είχε σαν αποκορύφωμα το κλείσιμο των τραπεζών και τα capital controls άφησε ανεξίτηλο το σημάδι της στο σκέλος των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού.
Παρά τη βροχή φορολογικών μέτρων που έπεσαν στα εισοδήματα από το μέσον του έτους και μετά στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους θεσμούς για το τρίτο μνημόνιο, τα συνολικά φορολογικά έσοδα του προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά 611 εκατομμύρια ευρώ.
Ειδικότερα:
- Τα συνολικά φορολογικά έσοδα το 2015 διαμορφώθηκαν στα 43,6 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι 44,2 δισεκατομμυρίων που ήταν το 2014, δηλαδή μειώθηκαν κατά 611 εκατ. ευρώ. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων αποδίδει το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης στο γεγονός ότι δυο δόσεις του ΕΝΦΙΑ πληρώνονται τους πρώτους δυο μήνες του 2016 και έτσι τα έσοδά τους δεν καταγράφηκαν το 2015. Ωστόσο, τα συνολικά φορολογικά έσοδα είναι μειωμένα κατά περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τους στόχους του που είχαν διατυπωθεί στο αρχικό σχέδιο του προϋπολογισμού τον Νοέμβριο του 2014.
Τότε προβλεπόταν ότι τα φορολογικά έσοδα θα διαμορφώνονταν περίπου στα 47 δισεκατομμύρια ευρώ καθώς υπήρχε πρόβλεψη για ανάπτυξη της οικονομίας κατά 3%. Αντί για ανάπτυξη όμως η οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση 0,8% λόγω της καταστροφικής διαπραγμάτευσης με τους δανειστές που οδήγησε σε αβεβαιότητα, πάγωμα επενδύσεων και μαζική εκροή καταθέσεων.
- Τα έσοδα από την άμεση φορολογία διαμορφώθηκαν το 2015 στα 19,8 δις ευρώ έναντι 20,4 που ήταν το 2014.
- Τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητα (μείωση 0,35%). Ωστόσο, η μοναδική κατηγορία φόρου εισοδήματος που παρουσιάζει αύξηση είναι στο εισόδημα από μισθωτούς και συνταξιούχους κατά 11%. Χωρίς να δίνεται εξήγηση για αυτήν την αύξηση ο πιθανότερος λόγος είναι η αύξηση της απασχόλησης που ξεκίνησε από τα τέλη του 2014 μέχρι και τον εκτροχιασμό της οικονομίας στα μέσα του 2015.
Επίσης, θετική συμβολή στην αύξηση των φορολογικών εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος είχε και η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης και της παρακράτησής της από τον Αύγουστο για τους μισθωτούς με ετήσιο εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ.
- Το μερίδιο των έμμεσων φόρων στα συνολικά φορολογικά έσοδα μειώθηκε από το 46,25% στο 45,5%
- Τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων (επιχειρήσεων κλπ) αυξήθηκαν κατά 9% σε σχέση με το 2014. Η αύξηση αυτή έχει να κάνει με την αναδρομική αύξηση της προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις από το 80% στο 100%
- Τα έσοδα από το ΦΠΑ διατηρήθηκαν στο ύψος τους (αύξηση εσόδων ΦΠΑ κατά 0,09%). Να σημειωθεί ότι από τον Οκτώβριο τα έσοδα από τον ΦΠΑ αυξήθηκαν σημαντικά λόγω κυρίως της αύξησης των συντελεστών του φόρου στο πλαίσιο της υλοποίησης της συμφωνίας του καλοκαιριού με τους θεσμούς.
Να σημειωθεί ότι στα έσοδα από τους άμεσους φόρους ο στόχος υπερκαλύφθηκε κατά 113,2% και στα έσοδα από έμμεσους φόρους υπερκαλύφθηκε κατά 107,3%. Ωστόσο, αυτοί οι στόχοι είναι οι αναθεωρημένοι κατά πολύ προς τα κάτω μετά τη συμφωνία του καλοκαιριού όταν και αποτυπώθηκαν στα νούμερα του προϋπολογισμού οι επιπτώσεις της ύφεσης στην οικονομία.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να επισημανθεί ότι αν δεν είχαν ληφθεί τα πρόσθετα εισπρακτικά μέτρα θα εκδηλωνόταν ένα μεγαλοπρεπές δημοσιονομικό βατερλώ με κατάρρευση των φορολογικών εσόδων, αντί της μείωσης που εμφανίστηκε μετά τα φορολογικά μέτρα.
Του Σπύρου Δημητρέλη | Πηγή: capital.gr